درباره سیاهکل-علیزاده

گردهمایی در دانشگاه تهران در سالگرد واقعه سیاهکل، ۱۹ بهمن ۱۳۵۷

جامعه‌شناسی جنبش چریکی سازمان فدایی خلق ایران

رضا علیزاده ـ پژوهشگر و استاد دانشگاه

تاریخ ایرانی: مطالعه جامعه ایران، از علاقه‌مندی‌های بسیاری از پژوهشگران بوده است؛ یکی از حوزه‌های جذاب، بررسی تأثیرات فعالیت‌های گروه‌ها و دستجات قبل از انقلاب اسلامی ایران می‌باشد. در این مجال سعی خواهد شد تا یکی از کنش‌های متفاوت و تقریباً منحصر به‌فرد سده اخیر مورد مطالعه جامعه‌شناسانه قرار گیرد، نحوه شکل‌گیری و دلایل افول سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران که روشی متفاوت از سایر مبارزین انقلاب اتخاذ کرده بود، به اجمال تشریح و مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد. همان‌طور که بار‌ها ذکر شده، ظهور جریان مسلحانه چریکی در ایران واکنشی بود به شکست‌های پی‌درپی روش‌های مسالمت‌آمیز و اصلاح‌طلبانه کنشگران اجتماعی و انسداد سیاسی حکومت شاه و از سویی دیگر تبعیض‌های اجتماعی به وجود آمده که برای تأیید این مدعا، باید ذکر کرد در سال ۱۹۶۶ / ۱۳۴۵ پرسشنامه‌ای در میان دانشجویان دانشگاه‌های تهران و ملی توزیع شد که پرسشنامه این تحقیق از «سیمور مارتین لیپست» اقتباس شد و در ارتباط با خواست‌ها و اولویت‌های دانشجویان ایرانی بود. در جمع‌بندی داده‌ها مشخص شد که دو مشکل بیشترین توجه پاسخگویان را به خود اختصاص داده بود، نابرابری ـ بی‌عدالتی و نظام آموزشی. تقریباً نیمی از آن‌ها نابرابری ـ بی‌عدالتی و یک سوم هم نظام آموزشی را انتخاب کردند. شواهدی دیگر شامل پیمایش در باب محتوای مجلات و نشریاتی که دانشجویان می‌خواندند مانند فردوسی و جهان نو، این یافته‌ها را تأیید می‌کرد. تقاضا برای برابری و عدالت دارای دلالت‌های سیاسی قطعی و انعکاس آن در محبوبیت داستان‌نویسی چوبک، هدایت، ساعدی و افغانی قابل مشاهده بود (آلن بیل، ۱۳۸۷: ۱۴۹) که در ادامه چگونگی شکل‌گیری ایدئولوژی و سرانجام این جریان در ابعاد ذیل قابل بررسی است.

 http://tarikhirani.ir/fa/files/72/bodyView/755/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C.%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4.%DA%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C.%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86.%D9%81%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%D8%AE%D9%84%D9%82.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.html